Tiran Üniversitesi ev sahipliğinde düzenlenen Balkan Üniversiteler Birliği (BUA) sekizinci toplantısında “Balkanlar'ın Avrupa Entegrasyon Süreci” ve “Balkanlar’da Turizmde Tanıtım” panelleri düzenlendi.
BUA 8. Toplantısı kapsamında uzmanlar “Balkanlar'ın Avrupa Entegrasyon Süreci”ni tartıştı. Panelin özel konuğu ise İtalya eski Dışişleri Bakanı, eski Avrupa Birliği Dışişleri ve Güvenlik Politikaları Yüksek Temsilcisi, Avrupa Koleji Rektörü Federica Mogherini oldu.
Tiran Üniversitesi Avrupa Çalışmaları Enstitüsü üyesi Prof. Dr. Gentian Elezi‘nin moderatörlüğü üstlendiği ilk panelde Bükreş Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Marian Preda, Bükreş Üniversitesi Rektör Yardımcısı ve UNICA (Avrupa Başkent Üniversiteleri Birliği) Başkanı Doç. Dr. Sorin Costreie, Kosova İşletme ve Teknoloji Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Edmond Hajrizi ve Trakya Üniversitesi Balkan Araştırma Enstitüsü öğretim üyesi Dr. Öğretim Üyesi Enes Turbic konuşmacı olarak yer aldı.
Bükreş Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Marian Preda konuşmasında ilerlemenin önemi ve Balkan ülkelerinin Avrupa entegrasyonunu geliştirmenin yolları konusunda bilgi paylaşımında bulunarak, AB'ye doğru ilerleyen ve AB ailesinin bir parçası olmak isteyen Balkan ülkelerinin iyi ve sıkı çalışmaları halinde AB yolunun çok başarılı olabileceğini belirtti. Preda, çeşitli alanlarda iyi uzmanların yetiştirilmesinin sağlanmasının AB entegrasyonunun hızlanmasına katkı sağlayacağını sözlerine ekledi. Preda, örnek olarak iyi ve kaliteli müzakerecilere yönelik programların oluşturulmasından, aynı zamanda çok faydalı olabilecek gelişim programlarından da bahsetti. Ayrıca Preda, ortak değerler ağının temellerinin atılması ve daha güvenli entegrasyona giden yolu hızlandıracak bir ağın kurulması gerektiğine dikkat çekti. Kapasitelerin özümsenmesi ve geliştirilebileceği şekilleri, bölgedeki iş birliğinin nasıl daha cazip hale getirilebileceği konularına da değinen Preda, bazen bir bölgede en iyi ikinci veya üçüncü oyuncuya değil, yalnızca birinci en iyi oyuncuya bakıldığını, ikinci veya üçüncü oyuncunun birinciden bile daha iyi olabileceklerini belirtti. Preda, Balkanlıların önce kendi çevrelerinde, ardından da Batı Avrupa'da çalışacak ortaklar aramaları gerektiğini söyleyerek, Batı Avrupa'dan bir veya iki ortakla projenin kesinlikle daha güçlü olacağını ifade etti.
Doç. Dr. Sorin Costreie konuşmasının başında, akademik kurumlarda ağ oluşturmanın önemine değindi. Konferansa katılanların birçoğunu tanıdığını ifade eden Sorin, bunun çok önemli olduğuna dikkat çekerek tanışmanın, birbirini tanımanın, tartışmanın çok önemli olduğunu belirtti. Sorin ayrıca, üniversitenin geleceğinin derin iş birliği ve ortak çalışmalarda yattığına dikkat çekti. “Üniversitenin her birliğini beyindeki bir hücre olarak hayal edelim, böylece farklı birleşimlere katılarak aslında beyindeki hücreleri birleştiririz, böylece beyin mükemmel bir şekilde çalışır” diyen Sorin, ülkesinin AB ve AB entegrasyonundan çok kazandığına dikkat çekti. Sorin, “Almanya'dan İtalya'ya, Kanada'dan ABD‘ye kadar pek çok ülke ve kıtada araştırma yapıyordum, Avrupa'nın pek çok ortak unsuru olan eşsiz bir yer olduğunu ve hepimizin benzer olduğunu fark ettim” diyerek, işbirliğinin önemli olduğunu ve bu nedenle ortaklaşa araştırma yapılması, ilerleme sağlanması ve toplulukların çeşitli projelere dahil edilmesinin gerekli olduğunu belirtti.
Prof. Dr. Edmond Hajrizi, BUA'nın, yaşadığımız çağda çok zor ve karmaşık olan Balkanlar coğrafyasındaki hemen hemen tüm üniversiteleri birbirine bağlamasından dolayı da şükranlarını dile getirerek başladığı konuşmasında, “Kendimizin sorumluluğunu almalıyız, bu iyi bir an çünkü bir tür bilgi devrimi yaşıyoruz” diyerek Brüksel'den potansiyel finansal desteğin bir döneminde yaşadığımızı ve bu koşullarda sorunlarla savaşmanın çok daha kolay olduğunu sözlerine ekledi. Ayrıca Hajrizi, özellikle AB'nin yükseköğretim kurumlarına verdiği destek açısından, AB ve Brüksel'den gelen somut destekten tüm tarafların çok şey kazanacağına inandığını belirtti. Hajrizi, “Maddi destek çok önemli. Sadece AB'den kar elde etmek değil, aynı zamanda AB'ye de vermemiz gerekiyor.” dedi. Hajrizi, Kosova'daki Bologna Süreci gibi birçok uzmanlığın parçası olduğunu ifade ederek, yükseköğretimin gelişmesi için çok çalıştıklarını söyledi.
Dr. Öğr. Üyesi Turbic konuşmasında, Batı Balkanlar'ın 1999 yılından bu yana Avrupa yolunda ilerlediğine dikkat çekti. Turbic, halen AB üyesi olmayan eski Yugoslavya ülkelerinden Sırbistan'ın 2009'dan, Karadağ'ın 2012'den, Bosna Hersek'in ise 1 Mart 2024'ten bu yana aday olduğuna dikkat çekti. Etkileşim açısından bakıldığında, ana yollardan birinin bölgesel iş birliği olduğunu söyleyen Turbic, Balkan ülkelerinde var olan benzerliklerin daha iyi iş birliğine ulaşmanın harika bir yolu olduğunu belirtti. Özellikle yemek, kültür, misafirperverlik ve yaşam tarzındaki benzerliklere vurgu yapan Turbic, Güneydoğu Avrupa bölgesinin de ortak özelliklerinden biri olan yolsuzluğun çok yüksek düzeyde olduğunu belirtti. Somut bölgesel iş birliği konusunda Dışişleri Bakanlıkları Ağı ve Niş'teki Politeia okulu örneklerini veren Turbic, “Böylece 14 Mart 2024 tarihinde Bosna Hersek Dışişleri Bakanlığı, Batı Balkanlar Dışişleri Bakanlıkları'nın (WB6) ilk koordinasyon ve hazırlık toplantısına ev sahipliği yaptı.” dedi. Buna ek olarak Turbic, Niş şehrinde yer alan Demokrasi Merkezi Vakfı, Batı Balkan bölgesindeki sivil toplum ortak kuruluşlarıyla iş birliği yaparak 6-12 Temmuz 2023 tarihleri arasında "Politeia Gençlik Katılımı Bölge Okulu"nu düzenlediğini ekledi. Turbic ayrıca mevcut iki sürecin (Berlin ve Açık Balkanlar) bir tür bölgesel iş birliğini temsil ettiğini ifade ederek, üniversite diplomalarının tanınması konusunda özellikle Berlin sürecine değindi. “Eğitim alanında bölgesel iş birlikleri söz konusu olduğunda BUA, Karadeniz ve Alpe Adria Üniversiteler Birliği gibi birlikler çok önemli bir rol oynamaktadır. Söz konusu birliklerin düzenlediği bu ve benzeri konferansların avantajları ve olumlu yönleri; tanışma, bağlantı kurma, yeni projelerdir.” diyen Turbic, iş birliğinin her türlü başarının anahtarı olduğunu söyleyerek konuşmasını tamamladı.
