Trakya Üniversitesinin Kalıcı Yönetim Kurulu Üyesi ve Daimî Genel Sekreteri olduğu bölgenin en büyük yükseköğretim birliği Balkan Üniversiteler Birliği’nin BUA 2023 Balkanlar'da Akademik İşbirliği, Zorluklar ve Gelecek Perspektifleri Konferansı’nın dördüncü oturumunda, Trakya Üniversitesi tarafından “Balkanlarda Göç Zorluklar ve Geleceğe Bakış Açıları” paneli düzenlendi.
Rektör Prof. Dr. Erhan Tabakoğlu’nun oturum başkanlığında düzenlenen “Balkanlarda Göç Zorluklar ve Geleceğe Bakış Açıları” panelinde Trakya Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Deniz Eroğlu Utku, Balkan Araştırma Enstitüsü Öğr. Gör. Enes Turbıc, Türk Tarih Kurumu eski Başkanı ve Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Birol Çetin ve Tiran New York Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Erkan Erdemir bir konuşma gerçekleştirdi.
Rektör Prof. Dr. Erhan Tabakoğlu, göçün getirdiği sorunlara dikkat çektiği konuşmasında “Köylerde yaşam hızla tükeniyor. Gençler istihdam imkânlarının daha fazla olduğu büyük şehirlere yönelme eğilimine girdi. Bu sorunla sadece Balkanlardaki ülkeler değil, Türkiye ve dünyanın birçok ülkesi karşı karşıyadır. Göç, özellikle Balkanlar için büyük bir öneme sahiptir. Bu coğrafya, tarih boyunca birçok göç dalgasına ev sahipliği yapmış ve hala göçmenlerin yaşadığı bir bölge olma özelliğini korumaktadır. Balkanlar'da yaşanan göçler, hem bu coğrafyanın zenginliklerini hem de zorluklarını yansıtmaktadır. Bu panel ile geçmişten günümüze Balkanlarda göç olgusuna bakılarak, zorluklar ve gelecek perspektifleri ele alınacaktır.” diyerek BUA üyesi olan ülkelerdeki gençlerin göç konusundaki tutumlarına ilişkin bir araştırma yapılmasını önerdi.
Panelde Prof. Dr. Deniz Eroğlu Utku “Balkan Rotası ve Göçün Güvenlikleştirilmesi”, Öğr. Gör. Enes Turbıc “Balkanlarda Göçe İlişkin Gelecek Perspektifleri”, Prof. Dr. Birol Çetin “Geçmişten Günümüze Balkanlardaki Göç Hareketleri”, Prof. Dr. Erkan Erdemir “Göçün Yükseköğretim Üzerindeki Etkisi” adlı sunumlarını gerçekleştirdiler.
İlk panelist olarak sözü alan Türk Tarih Kurumu Önceki Başkanı ve Hacı Bayram Veli Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Birol Çetin, göçün insanlık tarihinin bir parçası olduğuna değinerek, günümüzde zorunluluklar dışında yapılan göçler üzerinde durdu. Gençlerin köylerde durmak istememesi, köylerin giderek boşalması üzerinde duran Prof. Çetin, Balkan coğrafyası başta olmak üzere dünyada da insan ve toprak dengesinin bozulduğuna işaret etti. Geçmişte kolektif bir mücadele üzerinde durulurken artık yeni anlayışın bireysel mücadele olduğunun altını çizen Prof. Çetin, bu durumun sadece Balkan coğrafyasında değil tüm dünyada bu yöne evirildiğini ifade etti. Prof. Çetin sunumunda, tüm dünyada yeni bir kavram olan “ev gençliği” hususuna dikkat çektikten sonra, ülkelerin kendi kendilerine yetecek bir modele geçmelerinin elzem olduğunu dile getirdi.
Trakya Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Deniz Eroğlu Utku konuşmasında, Balkan rotasının en aktif göç yolu olduğunu ifade ederek, göç yolunun Türkiye'nin merkezinde bulunmasının ise özel bir öneme sahip olduğunu belirtti. Sunumunda “11 Eylül” ve “Arap Baharı” gibi önemli olayları ve göç süreçlerine neden olan dünya çapındaki çatışmalara yer vererek sığınma hakkının temel insan hakkı olduğunun altını çizen Doç. Dr. Deniz Eroğlu Utku, göçün hem devlet güvenliği hem de insan güvenliği yönlerini birleştiren politikalar geliştirmenin önemini ifade etti.
Trakya Üniversitesi Balkan Araştırma Enstitüsünden Öğr. Gör. Dr. Enes Turbıc, Balkanlar'daki göç süreçlerinin bilinen bir olgu olduğunu belirterek, 1990'lı yıllarda Yugoslavya'nın dağılması ve meydana gelen savaşların nüfus göçüne neden olduğunu ifade etti. Dr. Turbic, Bosna Hersek'ten göç eden kişilerin sayısının bir milyonun üzerinde olduğunu söyleyerek, Batı Balkan ülkelerinde son on yılda meydana gelen göçlerin nedenleri arasında ekonomik durum, devletlerin istikrarsızlığı, siyasi sorunlar ve ulusal sorunların yer aldığını ifade etti. Dr. Turbic sunumunda, “Hırvatistan'ın şu anki nüfusu 3,8 milyon. 2100 yılında ise 2,8 milyona ulaşacak. Ayrıca, 21. yüzyılın sonuna gelindiğinde Bosna Hersek ve Kuzey Makedonya’nın nüfusunun %50'sini kaybedeceği tahmin ediliyor. Sırbistan ise son 10 yılda neredeyse yarım milyon insanını kaybetti. Bu veriler bize önümüzdeki yıllarda söz konusu ülkelerde sistemin ayakta durmasında ciddi sorunlar yaşanabileceğini göstermektedir.” dedi.
Tiran New York Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Erkan Erdemir, depopülasyon sorununu ele aldığı konuşmasında, bu sorunun sadece insan kaybı anlamına gelmediğini, aynı zamanda toplumun ilerlemesini ve geleceğini şekillendiren dinamikleri de kaybetmek anlamına geldiğini vurguladı. Prof. Dr. Erkan Erdemir, bu sorunu önemli bir toplumsal ve stratejik mesele olarak değerlendirerek, çözüm bulunması gerektiğinin altını çizdi.
Panelin sonunda değerlendirmede bulunan Rektör Prof. Dr. Erhan Tabakoğlu “Irak, Suriye, Afganistan gibi ülkelerden gelen göçten en çok etkilenen bölge Türkiye ve Balkanlar oldu. Avrupa’ya göç etmek isteyen göçmenler bu yol üzerinden istikamet oluşturuyor. Bu da bölgenin en önemli sorununu teşkil ediyor. İkinci önemli sorun ise Balkanlar’dan göç eden gençler sorunu. Balkanlar’daki üniversitelerde yetişen gençlerin Avrupa’ya göç etmesi yetişmiş insan kaybına ve aynı zamanda nüfus kaybına sebebiyet vermektedir. Özellikle yetişmiş insan kaybı bölge için büyük bir tehdit oluşturuyor. Bu ülkelerin geleceğini yok etmek anlamına geliyor. Bu nedenle göç meselesi çok önem verilmesi gereken bir husus. Gelecekte de gündeme sıkça gelecek olan bir mesele olarak karşımızda duruyor.” dedi.
