Trakya Üniversitesi ve Trakya Tarımsal Araştırma Enstitüsü iş birliğinde düzenlenen “Edirne Kırmızısı Hasat Günü Şenliği” etkinliği kapsamında, Trakya Tarımsal Araştırma Enstitüsünün ikinci Karaağaç lokasyonunda, kök boya bitkisinin hasadı gerçekleştirildi. Edirne Kırmızısı’na rengini veren “Rubia tinctorum L.” bitkisinin hasat edildiği etkinlikte, kök boya ile kumaş boyama çalışması da yapıldı.
Edirne Valisi Sayın Yunus Sezer’in teşrifleriyle gerçekleştirilen etkinliğin açılışında konuşan Trakya Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürü Doç. Dr. Adnan Tülek, Enstitünün faaliyetlerinden bahsederek söz konusu faaliyetler kapsamında 4 yıldır sürdürdükleri çalışmalardan birinin de Edirne Kırmızısı kök boya bitkisi “Rubia tinctorum L.” üretimi olduğunu ifade etti. Doç. Dr. Adnan Tülek “Biz bu çalışmalara Trakya Üniversitesi ile beraber Rektörümüzün öncülüğünde yaklaşık 3 yıl önce başladık. Ürettiğimiz bu bitki talep üzerine endüstriyel hale de gelmeye başladı. Amacımız bölgedeki üreticilerimizin bu hammaddeyi üretmesi, tedarik etmesi ve akabinde de kullanmalarını sağlamaktır.” şeklinde konuştu.
Kongre Düzenleme Kurulu Başkanı Prof. Dr. Mustafa Tan, Edirne Kırmızısı ya da Türk Kırmızısı adıyla bilinen bu kök boya bitkisinin Anadolu’nun her yerinde yaygın olduğunu ifade ederek, halk arasında bu bitkiye “kızıl çubuk, boyacı gülü, boyacı çubuğu” gibi isimler verildiğini söyledi. Prof. Dr. Tan, bitkinin çok uzun bir geçmişinin olduğunu belirterek, günümüze ulaşıncaya dek yabanileştiğini ve renk tonunda değişiklikler meydana geldiğini, ardından 19. yüzyılda sentetik boyaların icadıyla tarihe karıştığını aktardı. Tan, yeniden gün yüzüne çıkardıkları bu bitkiyi yetiştirmeye çalıştıklarını söyledi.
Rektör Prof. Dr. Erhan Tabakoğlu, “Her ile bir renk nasip olmaz ama Edirne’nin muhteşem kırmızısı var.” diyerek başladığı konuşmasında, başlangıcından günümüze kadar Edirne Kırmızı üzerine yaptıkları çalışmaların aşamalarından bahsetti. Rektör Tabakoğlu, her şeyin “Muhteşem Edirne Kırmızısı” adlı kitabın varlığı ile başladığını belirterek, “Trakya Üniversitesi olarak, Edirne Kırmızısını strateji planı çerçevesinde yaklaşık 7 yıldır çalışmaktayız. Önce küçük bir sempozyumla başladı çalışmalarımız; sonra kitaba ulaştık. Ardından bitkinin tohumlarını elde ettik. Yaptığımız çalışmalarla köklerinin boyadığını gördük. Tekstil bölümümüz bu boyayı kullanarak çeşitli ürünler elde etti. Şimdi de 7 ülkeden 56 katılımcıyla 2 gün süren bilimsel bir kongrenin ardından hasat şenliği yapıyoruz.” dedi. Ekilen bitkinin sanayi boyalarından öze dönüşü temsil eden bir kök boya olduğunu vurgulayan Tabakoğlu, çevresel kirlenmeye neden olmayan, insan sağlığına yararlı, antimikrobiyal ve antimikotik bu boyanın tekrar gündeme gelmesini istediklerini söyledi.
Edirne Valisi Yunus Sezer ise, Edirne Kırmızısı ile ilgili olarak gerçekleştirilen çalışmaları büyük bir başarı olarak tanımladı ve bu işe gönül veren Rektör Prof. Dr. Erhan Tabakoğlu başta olmak üzere emeği geçenlere teşekkürlerini iletti. Vali Yunus Sezer sözlerini şöyle sürdürdü: “Tarihin bize önemli kültürel katkıları var. Nereye kafamızı çevirirsek çevirelim kendimizi, bizi karşılayan muhteşem bir hazinenin içerisinde buluyoruz. O kadar güzel, kültürel ve tarihsel bağlarımız var ki, bunları yakalamak, gün yüzüne çıkarmak ve geleceğe taşımak Edirne açısından en büyük misyonumuz olmalı.”
Açılış konuşmalarının ardından, “Rubia tinctorum L.” bitkisinden elde edilen toz boya ile kumaş boyaması yapıldı. Yeni hasat edilen ve kurutularak toz haline getirilen kökboyanın kaynatıldığı kazanlara kumaşlar batırıldı. Bir süre kazanın içerisinde bekletilen kumaşların ‘Edirne Kırmızısı’ rengine boyandığı görüldü. Daha sonra boyanan kumaşlar sergilendi. Ardından, “Rubia tinctorum L.” bitkisinin önce traktör yardımıyla daha sonra elle hasadı gerçekleştirildi. Daha sonra Trakya Üniversitesi Halk Oyunları Ekibi’nin gösterisi ile etkinlik sona erdi.
